در اقتصاد و بازار ارزهای دیجیتال، عرضه و تقاضا نظریهای است که برای توضیح نحوهی قیمتگذاری در بازار از آن استفاده میشود. قیمت کالاها و خدمات مختلف به میزان تقاضای این محصولات و کمبود یا در دسترس بودن سریع محصولات بستگی دارد. با تجزیهوتحلیل قانون عرضه و تقاضا، میتوانید شناخت بهتری از عملکرد بازار داشتهباشید. در این مطلب، عرضه و تقاضا در اقتصاد، منحنیهای عرضه و تقاضا، قیمت تعادلی و عوامل مؤثر بر آنها را با استفاده از نمودارها و جداول ساده بررسی میکنیم.
تقاضا به مقدار محصول یا خدماتی اطلاق میشود که برای خریداران مطلوب باشد در واقع مقدار تقاضا، مقداری از محصول یا خدماتی است که مردم مایل به خریدن آن با قیمتی مشخص هستند. و عرضه به مقدار محصول یا خدمتی گفته میشود که تولیدکننده مایل به تأمین آن با قیمت مشخص است در واقع عرضه نشاندهندهی مقدار آوردهی بازار است.
اگر تأمینکنندگان بخواهند محصول خود را با قیمت بالایی بفروشند و مشتریان بخواهند آنها را با قیمت کمی بخرند، چگونه قیمت محصول یا خدمات خود را تعیین میکنید و چگونه میخواهید بدانید که موجودی شما از آن محصول چقدر باید باشد؟ بیایید به مثال بنزین برگردیم. اگر شرکتهای نفتی تلاش کنند تا بنزین خود را برای هر لیتر ۲.۱۵ دلار بفروشند، آیا فروش خوبی خواهند داشت؟ احتمالاً خیر. اگر با قیمت کمتری، مثلا هر لیتر را ۱.۲۰ دلار بفروشند، از آنجایی که مشتری رضایت بیشتری دارد، فروش بیشتری خواهند داشت، اما آیا سود کافی و عرضهی مناسبی برای برطرف کردن تقاضای بیشتر مشتریان خواهند داشت؟ باز هم خیر. برای تعیین قیمت و کمیت محصولات در بازار، به قیمتِ فروشی نیاز داریم که در آن، تقاضای مشتری با مبلغی که تأمینکننده مایل به عرضهی آن است، برابر باشد. این مفهوم، «تعادل بازار» (market equilibrium) نامیده میشود. ایدهی اصلی بازار آزاد این است که قیمتها و کمیتها به صورت طبیعی و در راستای تعادل تغییر میکنند و این امر بازار را پایدار نگه میدارد.
قانون عرضه و تقاضا بهدنبال توضیح رابطه بین میزان موجودیت و در دسترس بودن (عرضه) یک کالا یا دارایی با تمایل و اشتیاقی که برای خرید آن وجود دارد (تقاضا) است. این دو عامل بر قیمت یک کالا یا دارایی مثل اوراق بهادار تاثیرگذار هستند. برای مثال کمبود یک کالا، نادر بودن آن، تقاضای بالا و یا عرضه کم آن باعث افزایش قیمت آن میشود و بالعکس. یعنی اگر تعداد تولیدکنندگان یک محصول بهخصوص زیاد و شرایط رقابتی در بازار حاکم باشد، دیگر تولیدکنندگان آن نمیتوانند هر محصولی را با هر کیفیتی و با قیمت دلخواه خود بهفروش برسانند. وقتی بازار به شکل انحصاری در دست تعداد محدودی تولیدکننده قرار داشته باشد و بهراحتی امکان ورود محصولات باکیفیت وجود نداشته باشد، افراد به ناچار مجبورند از تولیدکنندههای موجود خریداری کنند. محدود بودن تعداد تولیدکنندگان باعث میشود که تقاضا افزایش یابد و به دنبال افزایش تقاضا قیمت هم بالا رود. علاوهبر موارد ذکر شده، نوع نگرش افراد نسبت به تغییرات احتمالی قیمت یک محصول در آینده میتواند منحنی میزان تقاضا را تحت تاثیر قرار بدهد. اگر مصرفکنندگان فرض را بر این بگذارند که قیمتها در آینده افزایش خواهد یافت، اکنون کالای بیشتری خریداری میکنند. فرض کنید اعلام شود که از فردا بنزین گران خواهد شد، بعد از انتشار این خبر مشاهده خواهید کرد که صفهای طویلی در پمپ بنزینها ایجاد خواهد شد. در این مثال به دنبال انتشار خبر گرانشدن بنزین، میزان تقاضای فعلی برای آن افزایش پیدا خواهد کرد. برعکس این اتفاق هم ممکن است بیفتد. فرض کنید اوایل اردیبهشت ماه است و برخی از مغازهها گوجه سبز نوبرانه با قیمتهای بالا میفروشند. به دلیل قیمت بالای گوجه سبز در اوایل برداشت، تقاضای زیادی برای آن وجود ندارد. مردم انتظار دارند که بعد از گذشت چند هفته، میزان عرضه گوجه سبز در بازار افزایش پیدا کند. بنابراین ممکن است مصرف خود را به تعویق بیندازند و برای خرید آن، تا عرضه بیشتر این محصول و کاهش قیمت آن صبر کنند.
نتیجه گیری :
عرضه و تقاضا از اساسیترین و اصلی ترین مفاهیم اقتصاد و رکن مهم اقتصاد بازار محسوب میشود. تقاضا به مقدار محصول یا خدمتی اطلاق میشود که برای خریداران مطلوب باشد. مقدار تقاضا، مقداری از محصول یا خدمت است که مردم مایل به خریدن آن با قیمتی مشخص هستند، رابطهی میان قیمت و مقدار تقاضا به رابطهی تقاضا معروف است. عرضه نشاندهندهی مقدار کالا یا خدمت موجود در بازار است. مقدار عرضه به مقدار محصول یا خدمتی گفته میشود که تولیدکننده مایل به تأمین آن با قیمت مشخص است. بنابراین، قیمت - یکی از مهمترین سیگنالدهندههای اقتصادی - بازتابی از عرضه و تقاضاست.