تاثیر ارز دیجیتال بر محیط زیست و راهکار های کاهش آلودگی 

ارز دیجیتال یکی از پدیده‌های نوظهور در دنیای مالی است که باعث انقلاب در روش‌های پرداخت، انتقال و ذخیره پول شده است. ارز دیجیتال یک واحد مبادله الکترونیکی است که بر اساس تکنولوژی بلاکچین کار می‌کند. بلاکچین یک سامانه ثبت تراکنش‌ها به صورت توزیع شده و غیرمتمرکز است که امنیت، شفافیت و حذف نیاز به واسطه‌ها را فراهم می‌کند. اما این پدیده جدید همچنین چالش‌ها و مشکلاتی را نیز به همراه دارد. یکی از مهم‌ترین آن‌ها تاثیر منفی ارز دیجیتال بر محیط زیست است. بسیاری از ارزهای دیجیتال، به خصوص بیت کوین، نوع خاصی از الگوریتم را برای تأمین امنیت و توافق شبکه خود به کار می‌برند که به آن اثبات کار (Proof of Work) گفته می‌شود. در این الگوریتم، کامپیوترهای قدرتمند، مسائل رمزنگاری پیچیده را حل می‌کنند تا بلوک‌های جدید را به زنجیره بلاکچین اضافه کنند و در عوض پاداش در قالب ارز دستگیر شوند. این فعالیت به استخراج (Mining) نامیده می‌شود.

برخی از مزایای ارز دیجیتال عبارتند از: 

- سرعت و هزینه کمتر در انجام تراکنش‌های بین المللی
- حفظ حریم خصوصی و کنترل بر داده‌های شخصی
- دسترسی به خدمات مالی برای افراد بدون حساب بانکی
- تحرک و قابل حمل بودن پول در هر زمان و مکان
- تشویق به نوآوری و خلاقیت در صنعت فناوری 

اما استخراج رمزارز، فعاليتي است كه منابع زيادي را مصرف مي كند. به عنوان مثال، براساس گزارش سایت Digiconomist¹، مصرف سالانه برق شبكه بيت كوين حدود ۱۳۰ تراوات ساعت است كه بيش از كشور هلند است. همچنين، هر تراكنش بيت كوين باعث توليد ۶۵۰ کيلوگرم دي‌اكسيد كربن مي شود كه با يك پرواز سفير در يك هواپيماي جت سبك برابر است. اين آمارها نشان مي دهند كه استخراج رمزارز، علاوه بر مصرف انرژي، باعث افزايش گازهاي گلخانه اي و تغييرات آب و هوايي مي شود. 

پس چه راهکاری برای کاهش تاثیر ارز دیجیتال بر محیط زیست وجود دارد؟ 

برای حل این مشکل، چندین راهکار ممکن است: 

- استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر و پاک برای استخراج رمزارز.

 برخی از کشورها و شرکت‌ها در حال حاضر اقدام به این کار کرده‌اند. به عنوان مثال، چین که بزرگترین مرکز استخراج رمزارز در جهان است، در سال ۲۰۲۱ قانونی را تصویب کرد که محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای را برای استخراج رمزارز در مناطقی که از زغال سنگ برای تولید برق استفاده می‌کنند، اعمال کرد. همچنین، شرکت Tesla که یکی از بزرگترین سرمایه‌گذاران در بیت کوین است، اعلام کرده است که فقط از آن رمزارز‌هایی پشتیبانی می‌کند که حداقل ۵۰ درصد انرژی خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کنند.

- استفاده از الگوریتم‌های جایگزین برای تأمین امنیت و توافق شبکه رمزارز.

 بسیاری از رمزارز‌های جدید، به جای اثبات کار، از الگوریتم‌های دیگری مانند اثبات سهم (Proof of Stake) یا اثبات هویت (Proof of Authority) استفاده می‌کنند. در این الگوریتم‌ها، نقش استخراج‌کننده‌ها به حداقل می‌رسد و به جای آن، سهامداران یا حاکمان شبکه، با سپرده‌گذاری یا تأیید هویت خود، به عنوان ناظران و تصدیق‌کننده‌های تراکنش‌ها عمل می‌کنند. این الگوریتم‌ها باعث کاهش مصرف انرژی وکاهش ایجاد آلودگی محیط زیست توسط ارز دیجیتال می‌شوند. به عنوان مثال، شبکه اتریوم که دومین رمزارز بزرگ جهان است، در حال حاضر در فرآیند تغییر الگوریتم خود از اثبات کار به اثبات سهم است.

- استفاده از رمزارز‌های سبز یا دوستدار محیط زیست.

 بعضی از رمزارز‌ها با هدف حفظ محیط زیست و پشتیبانی از پروژه‌های حفاظت از محیط زیست طراحی شده‌اند. این رمزارز‌ها با استفاده از بخشی از درآمد خود، به سازمان‌ها و موسساتی که در زمینه کاهش آلودگی، احیای جنگل‌ها، حفظ گونه‌های در خطر انقراض و غیره فعالیت می‌کنند، کمک مالی می‌کنند. به عنوان مثال، رمزارز BitGreen که در سال ۲۰۱۷ راه‌اندازی شد، با استفاده از الگوریتم اثبات سهم، تراکنش‌های سریع و کم هزینه را ارائه می‌دهد و همچنین به کاربران خود امتیازاتی را برای انجام فعالیت‌های سبز مانند دوچرخه سواری، بازیافت زباله، حمل و نقل عمومی و غیره می‌دهد. این امتیازات را می‌توان برای خرید کالا و خدمات از شرکای BitGreen یا حمایت از پروژه‌های حفاظت از محیط زیست استفاده کرد. 

جمع بندی:

در این مقاله سعی کردیم تاثیر ارز دیجیتال بر محیط زیست را باهم بررسی کنیم. بنابراین، می‌توان گفت که ارز دیجیتال چندین فرصت و چالش را برای محیط زیست به همراه دارد. با توجه به رشد روزافزون این صنعت، لازم است که تلاش‌های بیشتری برای کاهش تاثیر منفی آن بر طبیعت و ترویج استفاده پایدار و مسئولانه از آن صورت گیرد. در این راستا، نقش دولت‌ها، سازمان‌های بین المللی، شرکت‌ها، سرمایه‌گذاران و کاربران بسیار حائز اهمیت است.