شبکه بیت کوین چگونه کار میکند؟ تراکنشهای بیت کوین چگونه انجام میشوند؟ وقتی یک تراکنش ارسال میکنید، چه اتفاقی در پشت پرده رخ میدهد؟ ماینینگ بیت کوین چیست؟ داشتن بیت کوین دقیقاً به چه معناست؟ در این مطلب قصد داریم با نگاهی عمیق به شبکه بیت کوین، نحوه کار این شبکه را با جزئیات فنی توضیح دهیم. قبل از هر چیز، باید بدانید که برای استفاده از بیت کوین نیازی به داشتن دانش فنی نیست، همانطور که برای استفاده از اینترنت نیاز نیست بدانید اینترنت چگونه کار میکند. اگر دوست ندارید خیلی درگیر مبانی فنی شوید، میتوانید به مقاله «بیت کوین چیست؟» مراجعه کنید و از نظر تئوری درباره چگونگی کار بیت کوین بخوانید. همچنین لازم به ذکر است که این مقاله بیت کوین را نه کاملاً فنی بلکه بهنوعی «نیمه فنی» توضیح میدهد. شبکه بیت کوین دارای اجزای بسیار پیچیدهای است که پرداختن به همه آنها با جزئیات کامل، نیاز به نگارش یک کتاب قطور دارد. با این حال، در این مقاله سعی شده است که تا جای ممکن به سؤالات متداول مربوط به چگونگی کار بیت کوین پاسخ داده شود.
اصلی ترین و مهم ترین کار بیت کوین استفاده از آن برای خریدوفروش در بازارهای مالی جهان است. بیایید یک چرخه مالی را در یک خریدوفروش جهانی با هم مرور کنیم. اگر شما از ایران قصد خرید کالایی در چین را داشته باشید، راهکار فعلی برای شما این است که به یک صرافی معتبر مراجعه کرده و ریال ایران را به یک ارز معتبر جهانی مانند دلار تبدیل کنید. صراف شما این دلار را به یک صراف چینی انتقال داده و شخص صاحب کالا معادل دلار را از این صراف، به صورت یوان چین دریافت می نماید. این چرخه در کنار همه معایبی که دارد، می تواند هزینه های زیادی نیز برای شما به دنبال داشته باشد. اما بیت کوین کجای این مسئله قرار می گیرد؟ نحوه کار بیت کوین به گونه ای است که تحت سلطه و حاکمیت هیچ مرز و کشوری در جهان قرار نمی گیرد. پس شما مستقیماً می توانید معادل ارزش کالای خریداری شده خود را به بیت کوین برای صاحب کالا ارسال و کالا را دریافت نمایید. این ساده ترین و اصلی ترین کار بیت کوین در بازار است؛ اما کاربردهای دیگری نیز برای آن قابل تصور است. علاوه بر خرید کالا شما می توانید برای نقل وانتقال پول نیز از بیت کوین استفاده نمایید. نحوه کار آن در نقل وانتقال پول به این صورت است که هر فرد می تواند معادل بیت کوین دریافت شده خود را از یک صرافی بیت کوین، به ریال یا یوان دریافت کند. البته این مورد می تواند باز با هزینه هایی مانند کارمزد مواجه باشد. یکی دیگر از جذابیت های آن که مانور زیادی توسط بسیاری از سایت ها روی آن داده می شود، سرمایه گذاری است. اگر می خواهید بدانید که آیا واقعاً بیت کوین ارزش سرمایه گذاری را دارد، شما را به یک حساب کتاب ساده دعوت می کنیم. در سال ۲۰۱۰ ارزش هر بیت کوین در بازارهای جهانی ۲۵ سنت بود و شما برای خرید یک بیت کوین کامل باید ۲۵ سنت می پرداختید. حالا با گذشت ۱۰ سال از آن موقع ارزش بیت کوین با نوساناتی که دارد به ۱۱۰۰۰ دلار نیز رسیده است. اگر شما در این سال تنها یک میلیون تومان روی این ارز سرمایه گذاری می کردید، با حساب دلار حدود ۱۰۰۰ تومانیِ آن زمانی، در حال حاضر دارایی شما به ۴۴ میلیون دلار افزایش یافته بود؛ که با احتساب دلار حوالی ۱۵۰۰۰ تومانی امروز، این عدد به ۶۶۰ میلیارد تومان می رسید. سرتان سوت کشید نه! بیت کوین مانند هر شاخصه مالی که در طول تاریخ بشر وجود داشته دارای مزایا و معایبی است. البته مزایا و معایب هر چیزی را باید نسبت به یک شاخص بسنجیم. در ادامه مزایا و معایب بیت کوین را در مقایسه با سایر واحدهای مالی مانند پول و طلا بررسی می کنیم.
«بیت کوین» (Bitcoin) نوعی پول دیجیتال است که ماهیت فیزیکی ندارد و به صورت کامل بر بستر اینترنت قرار دارد. شبکه بیت کوین یک شبکه غیرمتمرکز است که امنیت آن با استفاده از فناوریهای رمزگذاری پیچیده تامین میشود. غیرمتمرکز بودن شبکه به این معناست که بیت کوین به شکلی کاملا مستقل عمل میکند و هیچ وابستگیای به دولتها یا سازمانهای خصوصی ندارد. از نظر یک کاربر عادی، بیت کوین تنها پولی است که از طریق اپلیکیشنها روی گوشی و رایانه قابل ارسال یا دریافت است. ولی در حقیقت شبکه بیت کوین بسیار پیچیدهتر از چیزی که فکر میکنید کار میکند. شبکه بیت کوین یک بستر عمومی به نام زنجیره بلوکی یا «بلاک چین» (Blockchain) را میان کاربران به اشتراک میگذارد. در حقیقت میتوان گفت بلاک چین یک نوع از «دفاتر توزیعشده» (Distributed Ledger) است که به ثبت دادهها میپردازد. بلاک چین بر روی یک سرور یا سیستم مرکزی قرار ندارد و به شکل «همتا به همتا» (Peer to Peer) P2P میان تمامی کاربران پخش شده است. در واقع پردازش توسط این اشخاص انجام میشود که به آنها گره یا «نود» (Node) گفته میشود. این ویژگی است که بلاک چین و بیت کوین را غیرمتمرکز میکند و باعث میشود هیچ نهاد و دولتی نتواند در آن دخالت کند و باعث بروز فساد شود. حال برمیگردیم به بلاک چین؛ بستر بلاک چین تمامی تراکنشهایی را که انجام میشود ثبت میکند و به کاربران اجازه میدهد که این تراکنشها را ببینند و صحت آنها را بسنجند. تراکنشها در این شبکه به وسیله امضای دیجیتال معتبر میشوند و در هر لحظه کاربران میتوانند بر تراکنشها نظارت کنند.
نتیجه گیری:
اگرچه درک کامل بیت کوین و نحوه کار آن در ابتدا کمی مشکل بهنظر میرسد، این به شما کمک خواهد کرد تا علاوهبر فهمیدن کامل ایده بیت کوین، با مفاهیمی چون بلاک چین و ماینینگ که در دهها ارز دیجیتال دیگر هم وجود دارد، آشنا شوید. البته همانطور که در ابتدای مقاله هم اشاره شد، برای استفاده از پادشاه ارزهای دیجیتال نیاز به وارد شدن به مسائل فنی نیست و امروزه بهلطف نرمافزارهای متعدد، کار کردن با بیت کوین بهسادگی ارسال یک پیامک است.