بلاک چین چیست؟

بلاک چین یک فناوری جدید و انقلابی در سیستم‌های مدیریتی دنیا است. هدف بلاک چین این است که فعالیت‌هایی را که توسط سازمان‌ها و نهادهای دولتی انجام می‌شود، بدون آن‌ها پیش ببرد. مطمئنا با ارزهای دیجیتالی مثل بیت‌کوین و اتریوم که از طریق فناوری بلاک چین به وجود آمده‌اند، آشنا هستید. ارزهای دیجیتال تنها بخشی از دنیای شگفت‌انگیز بلاک چین را تشکیل می‌دهند. در این مقاله فرآیند کامل ثبت اطلاعات در بلاک چین به همراه تکنولوژی‌های مورد استفاده مانند رمزنگاری و الگوریتم‌های اجماع شرح داده شده است. در کنار آن مفاهیمی چون مقیاس‌پذیری، گره و تابع هش با مثال‌های ساده بررسی شده و در نهایت تاریخچه ایجاد و کاربردهای بلاک چین به طور کامل توضیح داده شده است.

بلاک چین چیست؟

بلاک چین (Blockchain) از ترکیب دو کلمه بلاک (Block) و چین (Chain) به معنی زنجیره ایجاد شده است. بنابراین، بلاکچین مجموعه‌ای از بلاک‌ها است که به صورت یک زنجیر به هم وصل شده‌اند. هر یک از بلاک‌ها در ساختار بلاکچین شامل اطلاعات تراکنش‌ها در شبکه است که توسط کاربران شبکه تائید شده و به آن اضافه شده است.برای اتصال بلاک‌ها به یکدیگر از توابع ریاضی به نام توابع هش استفاده می‌شود. استفاده از این ساختار کمک می‌کند که بلاک‌ها به هم متصل باشند و در صورت تغییر اطلاعات یک بلاک، تمامی بلاک‌های بعد از آن نامعتبر باشد. اصلی‌ترین نکته در ارتباط با بلاک چین نحوه تائید اطلاعات تراکنش‌ها و اضافه کردن آن‌ها به بلاک است. در شبکه‌های متمرکز، یک نهاد واسطه مثل بانک وظیفه اضافه کردن اطلاعات تراکنش‌ها به پایگاه داده را دارد.اطلاعات حساب کاربران و تراکنش‌های قدیمی آن‌ها در پایگاه داده ثبت می‌شود. کارمند بانک می‌تواند با بررسی اطلاعات حساب از امکان‌پذیری تراکنش آگاه شود و با بررسی امضای مشتری و کارت ملی او، از ایجاد تراکنش توسط خود مشتری اطمینان حاصل کند. پس از آن، تراکنش نهایی و اطلاعات حساب مبدا و مقصد به‌روز می‌شود.بلاک چین سیستم غیرمتمرکز است که هیچ نهاد واسطه‌ای آن را اداره نمی‌کند. برای امکان‌پذیر شدن این ایده در مرحله اول اطلاعات حساب و تراکنش‌های تمام کاربران در اختیار همه اعضای شبکه قرار می‌گیرد. بدین ترتیب، همه اعضا می‌توانند امکان‌پذیری یک تراکنش را در شبکه تایید کنند. همچنین از یک الگوریتم و راه‌حل برای توافق همه اعضا در اضافه کردن تراکنش‌ها استفاده می‌شود تا احیانا یکی از کاربرها بلاک چین را به صورت عمدی با اطلاعات اشتباه به‌روز نکند. به الگوریتم استفاده شده برای این کار «الگوریتم اجماع» (Consensus Algorithm) گفته می‌شود که در بخش‌های بعدی بیشتر به آن خواهیم پرداخت.

کاربردهای بلاک چین :

همانطور که گفتیم بیت کوین و ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز، مهم‌ترین و موفق‌ترین کاربرد فناوری بلاک چین هستند. به عنوان مثال، در بیت کوین با استفاده از این فناوری امکان تقلب، دوبار خرج کردن پول و برگشت تراکنش‌ها از بین می‌رود. اما این فناوری می‌تواند به جز ارزهای دیجیتال، کاربردهای زیاد دیگری هم داشته باشد و هر کجا نیاز به فضایی برای ذخیره داده و از بین بردن نیاز به اعتماد باشد، امکان استفاده از آن وجود دارد. به عنوان نمونه، انتخابات الکترونیکی و بدون تقلب می‌تواند یکی از کاربردهای بلاک چین باشد. با استفاده از این نوآوری می‌توان تا حد زیادی خطر تقلب در انتخابات و نیاز به نیروی انسانی را کاهش داد. یا برای یک نمونه دیگر می‌توان به استفاده از بلاک چین در زنجیره تأمین و حمل و نقل اشاره کرد. کارخانه‌جات و شرکت‌های تولیدکننده می‌توانند اطلاعات کالاها و حمل و نقل خود را از ابتدا تا رسیدن به دست مشتری روی پایگاه داده ثبت می‌کنند که این کار اصالت کالاها و کیفیت مواد اولیه را برای مشتری تضمین می‌کند. با این فناوری می‌توان درست مثل یک جامعه یا سازمان، نوعی حاکمیت را در یک سیستم به‌ وجود آورد که همه بتوانند نسبت به سهامشان و اختیاراتی که دارند در جلو بردن آن سیستم سهیم باشند. همچنین با این فناوری می‌شود دارایی‌ها را به توکن‌های دیجیتال تبدیل کرد و آن‌ها را به صورت یک دارایی قابل انتقال عرضه کرد. به عنوان مثال، می‌توان ارزش یک خانه را به هزاران توکن دیجیتال تبدیل کرد و آن‌ها را نسبت به بودجه متقاضیان به فروش رساند تا افراد زیادی (حتی از کشورهای دیگر) بتوانند در آن خانه سرمایه‌گذاری کنند.

نتیجه گیری :
بلاک چین یک فناوری نوین به شمار می‌آید که هدف آن ذخیره‌سازی و انتقال هر نوع داده به صورت غیرمتمرکز است. در این سیستم گره‌ها وظیفه تایید و ثبت تراکنش‌ها را دارند. این گره‌ها در سرتاسر دنیا توزیع شده‌اند و برای انجام درست وظایف خود، از الگوریتم‌های اجماع استفاده می‌کنند. امنیت شبکه بلاک چین حاصل استفاده از ایده‌های مبتکرانه در حوزه رمزنگاری و اقتصاد است. در این نوشتار سعی کردیم تا علاوه بر بررسی تمام جنبه‌های فنی و عملی بلاک چین، کاربردهای بلاک چین‌ در حوزه‌های مختلف را توضیح دهیم.