شاید نتوان Ajax را به سادگی توصیف کرد ولی اگر بخواهیم در یک جمله آن را معرفی کنیم، باید بگوییم که Ajax به ما کمک میکند بدون بارگذاری کل صفحه (Refresh) محتوای بخشی از آن را بروزرسانی (Update) کنیم. استفاده از Ajax هم به نفع کاربران است و هم به نفع صاحبان در طراحی سایت. کاربر دیگر لازم نیست مدت زمان زیادی منتظر بارگذاری کامل صفحه بماند و در پهنای باند او نیز صرفه جویی میشود. در مقابل صاحب سایت هم برنده است چون با ارائه یک تکنولوژی جدید و بسیار کاربردی میتواند مشتریان بیشتر و سرویسدهی بهتری داشته باشد.
در یک برنامه وب سُنتی، درخواستهای HTTP ناشی از تعامل کاربر با «رابط کاربری» (UI | User Interface)، به یک وب سرور ارسال میشوند. وب سرور درخواستها را پردازش میکند و یک صفحه HTML را به کاربر برمیگرداند. در این فرایند در زمان انتقال درخواستها، کاربر قادر به تعامل با برنامه وب نیست. اما در یک برنامه مبتنی بر «Ajax» (ایجکس)، کاربر در تعامل پیوسته با برنامه وب قرار دارد. موتور ایجکس یا مفسر جاوا اسکریپت، این تعامل پیوسته را مستقل از انتقال درخواستها ممکن میسازد. ایجکس این فرایند را با رندر کردن رابط کاربری و با مدیریت ارتباط با سرور انجام میدهد.Ajax مخفف عبارت «Asynchronous JavaScript And XML» و به معنی استفاده از شی XMLHttpRequest برای برقراری ارتباط با سرور است. ایجکس این امکان را فراهم میکند که اطلاعات در قالبهای مختلفی از جمله JSON ،XML ،HTML و فایلهای متنی ارسال و دریافت شوند. جذابترین ویژگی Ajax، ماهیت «ناهمگام» (Asynchronous) بودن آن است، به این معنی که میتواند با سرور ارتباط برقرار کند، دادهها را مبادله کند و صفحه را بدون نیاز به رفرش شدن بهروزرسانی کند. قابلیتهای اصلی Ajax به شما امکان میدهند کارهای زیر را انجام دهید.
فناوریهایی که Ajax را تشکیل می دهند علیرغم تمام جذابیتها و مزایای خود واقعا جدید نیستند. توانایی برقراری ارتباط با سرور، از طریق یک فریم مخفی و بدون ارسال صفحه اصلی به سرور، از مدتها پیش شناخته شده است. برقراری ارتباط مابین کلاینت و سرور، از زمان معرفی توانایی Internet Explorer برای اسکریپت نویسی کنترلهای ActiveX بر روی مرورگر کلاینت و مولفه های MSXML (که هر دو آنها به اواخردهه ۱۹۹۰میلادی مربوط می شوند) قابل دسترسی بوده است.
در پاسخ به اینکه مهمترین موارد کاربرد AJAX چیست، میتوان به نمونههای متعددی اشاره کرد. دریافت اطلاعات از سرور حتی پس از لود شدن کامل صفحه وب، بهروزرسانی بخشی از صفحه وب بدون نیاز به بارگذاری مجدد آن از جمله مهمترین کاربردهای این تکنولوژی هستند. پیادهسازی جستجوی زنده (Live Search) و فیلترهای مختلف بدون نیاز به بارگذاری مجدد صفحه، کار با پایگاه داده از طریق ارسال درخواست به سمت سرور از دیگر موارد کاربرد AJAX معرفی شده است. AJAX برای کلیه درخواستهای کاربر که امکان پاسخ به او بدون نیاز به بارگذاری مجدد محتوای تمام صفحه وجود داشته باشد، کاربرد دارد. صفحات Login forms و Rating and Votig از جمله این صفحات هستند. سایتهای معروفی چون فیسبوک، گوگل مپ، یوتیوب و توییتر از این تکنولوژی در طراحی صفحات خود استفاده میکنند.
مزایای استفاده از این تکنولوژی جدید در دنیای طراحی و توسعه وب، عبارت است از:
بارگیری مجدد صفحه بسیار سریع انجام میشود و دیگر نیازی بهصرف زمانهای طولانی برای مشاهده اطلاعات جدید نخواهید داشت.
کاربر میتواند هر چه سریعتر به اطلاعات موردنیاز خود دست پیدا کند و در نهایت کارها با سرعت بیشتری انجام میشوند.
نیازی به بارگذاری مجدد اطلاعات هر صفحه نخواهد بود و از این رو میتوان گفت که با کاهش بار سرور روبهرو خواهید شد.
همچنین دانلود نشدن اطلاعات صفحه بر روی سیستم بهطور مجدد و کاهش بار سرور، در نهایت باعث ذخیره شدن پهنای باند میشود.
بهطور کلی استفاده از ایجکس برای کاربرانی که نیاز به پاسخگویی سریع دارند، بسیار کاربردی خواهد بود.
نتیجه گیری :
در این مقاله به معرفی تکنولوژی Ajax (ایجکس،اژاکس) پرداختیم. دانستیم که با استفاده از این فناوری، امکان دسترسی سریع به اطلاعات جدید هر صفحه وجود دارد. همچنین در رابطه با مزایا و معایب این تکنولوژی صحبت کردیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که این فناوری هنوز آن گونه که باید تکامل نیافته است. و در صورتی که واقعاً به آن نیازی نداشتید، از آن استفاده نکنید، زیرا برای سئو سایت شما مشکل ساز خواهد شد.